ጤናማ ያልሆነ ፉክክር

አባት:- ፈተና ስንት አገኘህ?

ልጅ:- 5/10

አባት:- አንተ ሰነፍ አትሻሻልም ማለት ነው?

ልጅ:- ከኛ ክፍል እኮ የኔ ነው ትልቁ!

አባት:- እንደዛ ከሆነ ጎበዝ!

ከዚህ አጭር ጭውውት ውስጥ ለማየት እንደምንችለው እንደ ሀገርም ይሁን እንደ ሰው ሂወታችን በፉክክር የተሞላ ነው። ይህ ጤናማ ያልሆነ ፉክክር ራስን ለማሳደግ ከባድ ከመሆኑም በላይ አብሮ ማደግ የሚለውን ሀይል የሚሰብርም ጭምር ነው። ጤናማ ያልሆነ ውድድር ሂደቱን ወይም እዚያ ለመድረስ የሚደረገውን ጉዞ ከመገመት ይልቅ በውጤቱ ላይ ያልተመጣጠነ ትኩረት ይሰጣል። ጤናማ ያልሆነን ፉክክር ከጤናማው ፉክክር ሚለይባቸው ነጥቦችን እንመልከት።

ጤናማ ያልሆነ ፉክክር:-

1. እጥረት እና ፍርሃት

በአለም ላይ የተወሰነ ስኬት እንዳለ ሲታሰብ ፉክክር ጤናማ አይደለም። ይህ ሲሆን ደግሞ ያንን ውስን ስኬት ለማግኘት ሩጫ ውስጥ ይገባል። ይህም የኔን ስኬት ካላገኘሁት ሌላ ሰው ይቀማኛል ጭንቀት ውስጥ ይወደቃል።

1. ማረጋገጫ እና ትኩረት በማግኘት ላይ

ፉክክር ከሌሎች ትኩረት እና ማረጋገጫ ለማግኘት ፍላጎት ሲነሳሳ, በመጨረሻም ከደህንነት እና በራስ የመጠራጠር ቦታ ይመጣል። ይህ ደካማ መሠረት አንድ ሰው በችሎታው ከፍታ ላይ ለመፈፀም እና ለመወዳደር ያለው አቅም ላይ አሉታዊ ተጽዕኖ ያሳርፋል።

1. ሌሎችን ጥሎ ማለፍ

ጥሎ ማለፍ ከፉክክሮች ሁሉ የከፋው ፉክክር ነው። አብዛኞች ሰውን ጥለው እነሱ ካልተሳካላቸው እንደስኬት የማይቆጥሩትም ሁሉ አሉ። ይህ መጥፎ ፍላጎት እና አጥፊ ተግባር ሌሎችን ይጎዳል ብቻ ሳይሆን ተግባሩን ፈጻሚውን ሰላም የሚነሳና እንቅልፍ የሚያሳጣ ተግባር ነው።

1. በምንም ሁኔታ ውስጥ ቢሆን ማሸነፍ

ጤናማ ያልሆነ ውድድር ሂደቱን ወይም እዚያ ለመድረስ የሚደረገውን ጉዞ ያለውን ጣእም በማሳጣት መድረሻው ጋር ለመድረስ ብቻ ያለውን ትግል መራር ያረገዋል። ውጤቱም ብቸኛው ትኩረት በሚሆንበት ጊዜ አንድ ሰው ወይም ቡድን ስኬታማ ለመሆን \”የሚያስፈልገውን ሁሉ\” ማድረግ አለበት የሚለውን ሀሳብ ሊያራምድ ይችላል። ይህ አስተሳሰብ ወደ ሁሉም ዓይነት መጥፎ ውሳኔዎች እና ሥነ ምግባራዊ ያልሆኑ ድርጊቶች ሊመራ ይችላል።

ጤናማ የሆነ ፉክክር ፦

1. መላውን መስክ ወይም ድርጅት ማሻሻል

ጤናማ ውድድር አንድን ድርጅት፣ ኢንዱስትሪ ወይም ዲሲፕሊን ተጠቃሚ ለማድረግ በትልቁ ምስል ዓላማ ላይ ትኩረት ያደርጋል። አንድ ግለሰብ ሪከርድ ሲሰብር ወይም አዲስ ነገር ሲያሳካ፣ ለሁሉም ሰው የሚሆን ሰፊ ስኬት እና አቅምን ለማዳበር እንደ አስፈላጊ እርምጃ ይቆጠራል።

1. የግል አቅምን ፈልጎ ማግኘት

ጤናማ ተፎካካሪዎች ከሌሎች ጋር እንዴት ተደርበው መሄድ እንዳለባቸው ብዙም አይጨነቁም። ዋናው ሀሳባችሀው አዲስ የግላዊ አቅምን ፈልጎ ማገኘትና አቅምን ማጎልበት ላይ ይሆናል።

1. የጋራ እሴቶችን ማክበር

እንደ ጽናት፣ ክብር፣ ፍትሃዊነት እና ታማኝነት ያሉ እሴቶችን ጤናማ ፉክክር አክብሮና ጠብቆ ያቆያቸዋል።

1. ጉዞው ከውጤቱ ጋር ማስተሳሰር

ጤናማ ካልሆነ ውድድር በተቃራኒው በጣም ውጤታማ የሆኑት የውድድር አካባቢዎች የጉዞውን ዋጋ ይገነዘባሉ። ሁሉንም ትኩረቶች በመጨረሻው ግብ ላይ ከማድረግ ይልቅ፣ እዚያ በመድረስ ሂደት የተገኘውን ትምህርት እና ጥበብ ትኩረት ይስባሉ።

ጤናማ ያልሆነን ፉክክር እንዴት መለየት እንችላለን?

• በመጀመሪያ ማየት የሚቻለው የማያቋርጥ ቅሬታ ማቅረብ ነው። የማያቋርጥ የጥፋተኝነት ጨዋታ ነው።
• ጤናማ ያልሆነ የውድድር አከባቢዎች ግልጽነት የሌላቸው በመሆናቸው ይታወቃሉ።
• ብዙ መጥፎ የሆኑ ስለሰዎች የስራ ችሎታ ማነስ ወሬዎች ሲናፈሱ ይሰማል።
• ሰዎች ያለማቋረጥ አፈጻጸማቸውን ከሌሎች ጋር የሚያወዳድሩበት አካባቢ ነው።
• የቡድን መንፈስ የለም።

ይሄን ለማስቀረት ምን ማድረግ እንችላለን?

• እጅ አለመስጠት።
• ወጥመድ ውስጥ መግባት የለብዎትም። በሁኔታዎችሁ ትምህርት መውሰድና እና መውጫ መንገድ መፈልግ።
• የስራ ቦታን ባህል በራስዎ መለወጥ በተግባር የማይቻል ነው። ስለዚህም በራስህ መንገድ መሄድ አስፈላጊ ነው።
• ጤናማ ያልሆነ ውድድር እንዲቆጣጠርሽ/ህ አትፍቀጂ/ድ። የግድ ስራህሽን/ህን መተው አለብሽ/ህ ማለት አይደለም።
• አብሮ ማደግ ያለውን ሀይል ማመን።